Eş anlamlı kelimeler:
Yazılışları ve okunuşları farklı olan ama aynı anlama gelen kelimelere eş anlamlı kelimeler denir. Eş anlamlı kelimelere anlamdaş kelimeler de denmektedir. Eş anlamlı kelimeler cümle içerisinde birbirinin yerine kullanılabilir, cümlenin anlamında herhangi bir daralma olmaz.
Örnekler:
- Bu sınav (imtihan) hepimiz için çok zor geçti.
- Ufak tefek, zayıf (cılız) bir çocuktu.
- Mahallemizin en fakir (yoksul) insanıydı.
- Şu dünyada en önemli şey sağlık (sıhhat)tır.
- Sırtında alelade (sıradan) bir çanta taşıyordu.
- Son derece vasat (ortalama) bir performans sergiledi.
- Derdini söylemeyen çare (deva) bulamaz.
- Erken uyarı (ikaz) sistemi sayesinde yangından kurtulduk.
Sözcüklerin cümle içerisinde biri gerçek biri mecaz olarak kullanılırsa eş anlamlı olmazlar.
- Benim alnım ak (
beyaz), kimseye verilecek hesabım yok. - Kara(
siyah)bahtlı bir adamdı.
Eş anlamlı sözcüklerin aynı cümlede kullanılması anlatım bozukluğuna neden olur.
- Yemek yemediğinden çok zayıf ve sıska oldu.
- Arkadaşımı bugün çok neşeli ve şen görüyorum.
- Cevap ve yanıt hakkını kullanmak istemiyor.
Yakın anlamlı kelimeler eş anlamlı değildir.
- Bayramlarda eşi dostu ziyaret etmeliyiz.
- Olayları yalan yanlış anlatıyor.
- Ödevini doğru dürüst yaramamış.
Yakın anlamlı sözcükler
Yazılışı ve okunuşu farklı olan, anlamdaş gibi göründüğü hâlde birbirinin yerini tamamen tutamayan, yani aralarında anlam ayrıntısı bulunan kelimelerdir.
Örnekler:
- Üşümek – Donmak
- Bakmak – Görmek – Seyretmek
- Hoplamak – Zıplamak
- Pis – Kötü
- Yollamak – Göndermek
- Arkadaş – Dost
- Alınmak – Darılmak – Küsmek – Gücenmek
- Eş – Dost – Ahbap – Arkadaş
- Stres – Gerginlik
- Yalan – Yanlış
- İstek – Şevk
- Çalışmak – Çabalamak
- Rahat – Huzur
- Yola çıkmak – Yola koyulmak – Yola düşmek
Yakın anlamlı sözcüklerin cümle içinde örnekleri:
- Betül, Beyza’nın son zamanlarda yaptığı kırıcı hareketlere alınmıştı.
- Betül, Beyza’nın son zamanlarda yaptığı kırıcı hareketlere darılmıştı.
- Betül, Beyza’nın son zamanlarda yaptığı kırıcı hareketlere gücenmişti.
- Sabahın köründe yola çıktık.
- Sabahın köründe yola koyulduk.
- Sabahın köründe yola düştük.
- Uzun zamandır görüşemediği arkadaşıyla sonunda görüşebilmişti.
- Uzun zamandır görüşemediği dostuyla sonunda görüşebilmişti.
Uyarı! Bazen, kelimeler arasında yakın anlam olmasına rağmen, cümle içerisinde karşıladıkları anlamlar nedeniyle yakın anlamlı olma durumlarını kaybedebilirler. Dolayısıyla birbirlerinin yerine kullanılamaz duruma gelirler.
“EŞ ANLAMLI VE YAKIN ANLAMLI SÖZCÜKLER” KONU ANLATIMINI PDF OLARAK İNDİR.