Aynalar

Aynalar, yansıtıcı yüzeyinin şekilleri bakımından düzlem aynalar ve küresel aynalar olmak üzere ikiye ayrılır. Küresel aynalar da çukur ayna ve tümsek ayna olmak üzere iki çeşittir.

Düzlem aynalar ve görüntü özellikleri:

• Yansıtıcı yüzeyi düz olan aynalardır.
• Düzlem aynaları günlük hayatta evlerde, lavabo ve banyolarda, terzilerde, kuaförlerde, tepegöz cihazlarında, mağazalarda, periskoplarda, projeksiyon cihazlarında, binaların dış yüzeylerinde ısı yalıtımı sağlamak gibi birçok alanda kullanılır.

• Cismin boyu ile görüntünün boyu eşittir.
• Görüntü aynanın arkasında oluşur ve cismin görüntüsü düzdür.
• Cismin aynaya uzaklığı, görüntünün aynaya uzaklığına eşittir.

• Görüntü cisme göre simetriktir.

• Cisim ayna ne kadar hızla yaklaşırsa aynı şekilde görüntüde aynaya aynı hızda yaklaşır.

Küresel aynalar:

Küresel aynalar çukur ayna ve tümsek ayna olmak üzere iki çeşittir.

Çukur ayna ve görüntü özellikleri:

• Yansıtıcı yüzeyi çukur olan aynalara çukur ayna denir.
• Çukur aynaya parelel gönderilen ışık ışınları aynadan yansıdıktan sonra bir noktada toplanır. Bu noktaya odak noktası denir ve “F” harfi ile gösterilir.

• Çukur aynalar günlük hayatta makyaj aynalarında, otomobil farlarında, pilli fenerlerde, ışıldaklarda, teleskoplarda ve dişçilerin kullandığı aletlerde, güneş ocaklarında kullanırız.

• Cisim ayna ile odak arasında ise;
  1. Görüntü aynanın içindedir,
  2. Görüntü düz ve büyüktür,
  3. Cisim aynaya yaklaştıkça görüntü de aynaya yaklaşır ve büyür.

• Cisim odak noktasından uzakta ise;
  1. Görüntü terstir,
  2. Cismin görüntüsü cismin bulunduğu konuma göre cisimden büyük veya küçük olabilir,
  3. Cisim aynaya yaklaştıkça görüntü aynadan uzaklaşır ve büyür.

• Çukur aynalara dev aynaları da denilmektedir.

Tümsek ayna ve görüntü özellikleri:

• Yansıtıcı yüzeyi tümsek olan aynalara tümsek aynalar denir.
• Tümsek aynaya paralel gelen ışınlar aynanın arkasındaki bir noktadan çıkıyormuş gibi birbirinden uzaklaşarak yansırlar. Tümsek aynada yansıyan ışınların uzantılarının aynanın arkasında kesiştiği noktaya odak noktası denir.

• Tümsek aynaları günlük hayatta yol kavşaklarında, oto­mobillerin yan aynalarında, araçların altını kontrol etmede ve mağazalarda kullanırız.

• Tümsek aynalar ışığı daha çok dağıttıkları için daha geniş bir görüntü alanları oluştururlar.
• Tümsek aynalarda görüntü aynanın arkasında oluşur.
• Tümsek aynalarda görüntü düzdür ve cisme göre küçüktür.
• Cisim aynaya yaklaşırsa görüntü de aynaya yaklaşır ve biraz büyür. Fakat görüntünün boyu hep küçüktür.