Sürat:
- Birim zamanda alınan yola sürat denir.
- “V” harfi ile ifade edilir.
- Süratin hesaplanabilmesi için alınan yol ve geçen zamanın bilinmesi gerekir.
- Alınan yol, geçen zamana bölünerek sürat bulunur.
- Birimi kilometre/saat (km/h) veya metre/saniye (m/s) olarak ifade edilir.
Örnek: Başlangıçta yan yana bulunan 3 araç görseldeki gibidir. Bu araçlar bitiş çizgisine ulaşmak için aynı anda yarışa başlıyorlar.
Kırmızı araba yarışı kazandığı anda diğer arabaların konumları yukardaki gibidir. Buna göre; aynı zamanda kırmızı araba en çok yol almıştır, sarı araba ise en ez yol almıştır. Bu üç aracın sahip oldukları süratleri kıyaslayacak olursak kırmızı arabanın sürati yeşil arabadan fazladır, yeşil arabanın sürati de sarı arabadan fazladır.
Alınan yol:
- Hareketli cismin aldığı yola denir.
- “X” harfi ile ifade edilir.
- Sürat ile geçen zamanın çarpılarak bulunur.
- Birimi kilometre veya metre olarak ifade edilir.
Geçen zaman:
- Hareketlinin, hareketi boyunca geçen süredir.
- “t” harfi ile ifade edilir.
- Alınan yol, sürate bölünerek bulunur.
- Birimi saat(h), dakika(dk) veya saniye(s) olarak ifade edilir.
Üçgen kuralı:
Sürat, zaman ve alınan yol kullanılarak oluşturulan üçgen yardımı ile yaptığımız işlemlerde daha çabuk sonuçlar alabiliriz. Bulmak istediğimiz ne ise onun üzerini kapatırız ve geri kalanlar yan yana ise çarparız, alt alta ise böleriz.
Örnek: Saatte 90 km hızla giden bir araç 3 saat sonra kaç kilometre yol alır?
Çözüm: Alınan yol= Sürat x Zaman
Alınan yol= 90 km x 3
Alınan yol= 270 km
Örnek: Bir araç 3 saate 300 kilometre mesafe alması için sürati kaç olmalıdır?
Çözüm: Sürat= Alınan yol/Zaman
Sürat= 300 km/ 3 h
Sürat= 100 km/h
Örnek: Bir araç saatte 60 kilometre hızla 240 kilometrelik yolu kaç saatte alır?
Çözüm: Zaman= Alınan yol/Zaman
Zaman= 240 / 60
Zaman= 4 saat
Hatırlatma! 1 kilometre = 1000 metre 1 saat = 60 dakika 1 dakika = 60 saniye 1 saat = 3600 saniye
Sabit süratli hareket:
Bir cisim eşit zamanlarda eşit miktarda yol alıyorsa sürati hep aynı olmuş olur. Bir cismin sürati hareketi süresince değişmeyip sabit kalıyorsa böyle hareketli cisimlerin süratlerini sabit süratli hareket olarak adlandırırız. Sabit süratli harekette;
- Cisim eşit zamanlarda eşit yollar alır.
- Cismin sürati hareketi boyunca değişmeyip sabit kalır.
Örnek: Şekildeki araba 100 km / saat’lik sabit süratle her 1 saatte 100 km yol almıştır. Yani araba eşit zaman aralıklarında eşit yollar almıştır.
Grafikler:
Yol-zaman grafiği:
Sabit süratle hareket eden bir araca ait yol-zaman grafiği aşağıdaki gibidir.
Sürat-zaman grafiği:
Sabit süratle hareket eden bir araca ait sürat-zaman grafiği aşağıdaki gibidir.
“SABİT SÜRATLİ HAREKET” KONU ANLATIMINI PDF OLARAK İNDİR.