Karışım: İçerisinde birden fazla madde bulunur. Örneğin, Şekerli su, ayran, salata.
Saf madde: İçerisinde tek cins madde bulunur. Örneğin; Su, altın, demir, bakır.
Maddenin ayırt edici özellikleri:
- Saf bir maddeyi diğer maddelerden ayıran ve her madde için kendine özgü olan özelliklere ayırt edici özellikler denir.
- Erime noktası, donma noktası, kaynama noktası gibi özellikler maddeler için ayırt edici özelliklerdir.
Erime noktası (erime sıcaklığı):
- Saf haldeki katı maddeye ısı verildiğinde erimeye başladığı sıcaklığa erime noktası denir. Örneğin buzun erime noktası 0 0C’dir.
- Katı haldeki madde erimeye başlayana kadar sıcaklığı artar ancak erime başladığı anda katı maddenin tamamı eriyinceye kadar sıcaklık değişmez.
- Katı maddenin miktarı erime noktasını değiştirmez, yalnızca erime süresini değiştirir.
- Katı maddeye verilen ısı miktarı da erime noktasını değiştirmez, yalnızca erime süresini değiştirir.
Unutma! Kış aylarında hava sıcaklığı 0 0C ‘nin altına indiğinde yollar buzlanır. Yollardaki buzlanmayı önlemek için yollara tuz dökülür. Tuz, buzun erime noktasını düşürdüğünden, buzun 0 0C ‘nin altında bile erimesi sağlanır.
Donma noktası (donma sıcaklığı):
- Saf haldeki sıvı maddenin soğutulduğunda donmaya başladığı sıcaklığa donma noktası denir. Örneğin suyun donma noktası 0 0C’dir.
- Sıvı haldeki saf madde donmaya başlayana kadar sıcaklığı azalır ancak donma başladığı anda sıcaklık değişmez.
Unutma! Saf bir maddenin erime ve donma noktası eşittir.
Kaynama noktası (kaynama sıcaklığı):
- Saf haldeki sıvı maddeye ısı verildiği zaman kaynamaya başladığı sıcaklığa kaynama noktası denir. Örneğin suyun kaynama sıcaklığı 1000C’dir.
- Saf maddelerin kaynama süresince sıcaklıkları değişmemektedir.
- Sıvı maddenin miktarı kaynama noktasını değiştirmez yalnızca kaynama süresini değiştirir.
- Sıvı maddeye verilen ısı miktarı kaynama noktasını değiştirmez yalnızca kaynama süresini değiştirir.
Unutma! Maddeler hal değiştirirken sıcaklıkları değişmez.
Örneğin, bir ısıtıcı yardımıyla ısıtılan bir miktar buzun hal değiştirme grafiğini inceleyelim.
-10 0C’de bulunan buzu ısıtmaya başladığımız zaman buzumuz ilk başta erimeye sıcaklığına(0 0C) ulaşır ve erimeye başlar. Grafikte de görüldüğü gibi erime olayı tamamlanana kadar sıcaklık sabit(0 0C) kalmaktadır. Erime olayımız tamamlandığı zaman buz tamamen suya dönüşmüş olur. Suyu ısıtmaya devam ettiğimizde kaynama sıcaklığına(100 0C) ulaşır ve su kaynamaya başlar. Grafikte de görüldüğü gibi kaynama olayı tamamlanana kadar sıcaklık sabit(100 0C) kalmaktadır.
Örneğin, bir ısıtıcı yardımıyla ısıtılmakta olan bir miktar saf suyun grafiğini inceleyelim.
Başlangıçta 20 0 0C’de bulunan saf su ısıtılmaya devam ettikçe suyun sıcaklığı zaman geçtikçe grafikteki gibi artmaktadır. Ancak ısıtılma işlemi devam ettiği halde sıcaklığımız 100 0C’de sabit kaldığı görülmektedir. Sıcaklığın sabit kaldığı bu nokta bizim için hal değiştirme noktasıdır. Saf halde bulunan suyumuz grafikte de görüldüğü gibi 100 0C’de kaynamaya başlamıştır.