Işığın Soğrulması
Işığın soğurulması:
- Işığın madde ile karşılaştığında madde tarafından emilmesine soğrulma denir.
- Koyu renkli, mat ve pürüzlü yüzeylerde soğrulma olayı daha fazla olmaktadır.
- Işığı soğuran maddelerin daha çok ısınır ve sıcaklıkları daha fazla artar. Güneş’in altına bırakılmış iki araçtan siyah olanın içerisinin beyaz olana göre daha fazla ısınması veya yazın açık renkli elbise tercih etme sebebimiz bu yüzdendir.
- Işığın soğrulmasının cisimlerin renklerinin solmasına neden olması, güneş ışığı altından kalan yiyecek ve içeceklerin bozulması gibi olumsuz etkileri vardır.
- Işığın soğrulması sayesinde bitkiler fotosentez yaparlar, Güneş panellerinden elektrik üretiriz, Güneş enerjisi ile sıcak su üretiriz, tuzlu suyu damıtarak tatlı su elde ederiz.
Radyometre:
Işık şiddetini ölçen basit araçlardır. Işık enerjisini hareket enerjisine çevirir. Bu araçta bir tarafı koyu, diğer tarafı açık renkli kanatlardan oluşan bir pervane bulunur. Işık şiddeti arttıkça soğrulan ışık miktarı da artacağı için pervane daha hızlı döner.
Beyaz ışık ve renkler:
- Güneşten gelen ışıklar beyaz ışık olarak adlandırılır.
- Beyaz ışık, ışık prizmasından geçtiğinde kırmızı, turuncu, sarı, yeşil, mavi ve mor renklere ayrılır. Beyaz ışığın prizmadan geçirilerek renklere ayrılmasıyla oluşan renk kuşağına ışık spektrumu (ışık tayfı) denir.
- Beyaz ışığın renklerine ayrılmasını gökkuşağı oluşumunda, sabun balonlarının ve CD’lerin yüzeylerinde de gözlemleyebiliriz.
- Kırmızı, turuncu, sarı, yeşil, mavi ve mor ışığın birleşmesiyle beyaz ışık oluşmaktadır. Bu altı renk ışıktan kırmızı, mavi ve yeşil ışığın ana renkleridir.
- Kırmızı ile yeşilin birleşmesiyle sarı, yeşil ile mavinin birleşmesiyle cyan, kırmızı ile mavinin birleşmesiyle magenta oluşur.
Maddelerin renkli görülmesi:
- Çevremizde gördüğümüz tüm maddeleri üzerlerine gelen ışığı yansıttıklarından dolayı görürüz. Ortamda ışık yoksa maddelerden yansıyan ışık olmaz ve maddeleri göremeyiz. Aynı şekilde, maddelerin farklı renklerde görülmesi yansıttıkları ışık renklerine bağlıdır.
- Beyaz cisimler, üzerlerine gelen beyaz ışığın tüm renklerini geri yansıttığı için beyaz görünür.
- Beyaz ışık, renkli zeminler üzerlerine gönderildiğinde zemin hangi renkse o rengi yansıtır. Böylece yansıttığı ışığın renginde görünür.
- Beyaz zemine hangi renk ışık gönderiliyorsa, zemin gönderilen ışığı aynen yansıtır ve zemin gönderilen ışığın renginde görülür.
- Siyah cisimler, üzerlerine gelen ışığın tamamını soğurur. Bu nedenle cisimler siyah görünür.
- Kırmızı cisim üzerine yeşil ışık, yeşil cisim üzerine mavi ışık, mavi cisim üzerine kırmızı ışık düşürüldüğünde ise cisimler bu ışıkları soğurur. Cisimden ışık yansımadığı için cisimler siyah olarak algılanır.
- Farklı renkteki cisimlerin farklı renkteki ışıklar altındaki görünümleri aşağıdaki tabloda verilmiştir.
Güneş enerjisi:
- Konutların ve iş yerlerinin ısıtılması ile soğutulmasında, yemek pişirmede, sıcak su temin edilmesinde ve yüzme havuzlarının ısıtılmasında kullanılır.
- Tarımsal teknolojide, sera ısıtmasında ve tarım ürünlerinin kurutulmasında kullanılır.
- Sanayide, güneş ocakları ve güneş fırınlarında, deniz suyundan tuz ve tatlı su üretiminde, güneş pillerinde kullanılır.
- Hesap makinesi gibi elektrikli küçük cihazlar ve gece aydınlatmada kullanılan bazı sokak lambaları güneş ışığını kullanarak çalışır.
- Şarj edilebilir aletlerin bataryalarını şarj etmek için güneş ışığından elektrik üreten güneş panelli şarj aletleri üretilmektedir. Bu sayede elektrik prizi olmadan da elektronik aletler şarj edilip kullanılabilmektedir.
- Teknolojide, ulaşım-iletişim araçlarında, sinyalizasyon ve otomasyonda, elektrik enerjisi üretiminde yaygın olarak kullanılır.
- Güneş ışığı ile çalışan arabalar, bisikletler, uçaklar yapılmıştır.
Güneş enerjisinin önemi:
- Yenilebilir enerji kaynağıdır.
- Yenilenemez enerji kaynaklarının kullanımını azaltır. Küresel ısınmayı engeller.
- Çevremizin temiz kalmasını sağlar.
- Doğal kaynaklarımızın tükenmesini engeller.
- Ülke ve aile ekonomisine katkıda bulunur.
